روغن‌های برودتی
انواع روغن‌های برودتی
کاربرد روغن‌های برودتی، سیستم‌های خنک‌کننده برای انجام عملکرد خود از سیستم‌های تبریدی بهره می‌برند. از روغن‌های برودتی در این سیستم‌ها برای روغن‌کاری و کاهش اصطکاک قطعات متحرک بر روی یکدیگر در کمپرسورها یا شیرهای فشارشکن استفاده می‌شود. روغن‌های برودتی با قطعات متحرک در تماس هستند و برای روان کاری نیز با خود مبرد در تماس هستند. روغن‌های برودتی مخصوص سیستم‌های سیکل تبریدی هستند و در عملکرد سیستم، اختلالی ایجاد نمی‌کنند؛ درحالی‌که روغن‌های معمولی برای استفاده در کمپرسورها یا شیرهای فشارشکن در سیستم‌های برودتی سیستم را با آسیب‌های جدی مواجه می‌کنند.
روغن‌های برودتی روغن‌های مادام‌العمر با کارکرد دائم هستند که در طول عمر کمپرسور نیاز به تعویض و نگهداری ندارند و فقط نقش روان‌کننده را در سیستم‌های برودتی دارند.
تفاوت روغن برودتی و روغن معمولی
- یکی از وجه تمایزهای بین روغن‌های برودتی و روغن‌های معمولی این است که روغن‌های برودتی کارکرد دائمی دارند ولی روغن‌های معمولی (روغن‌موتور) باید طی مدت‌زمان مشخصی عوض شوند.
- روغن‌های برودتی با مبرد در سیستم‌های برودتی در تماس هستند و مخلوط می‌شوند.
- این روغن‌ها با الکتروموتور (سیم‌پیچ) سیستم‌های برودتی در تماس هستند.
- روغن‌های برودتی علاوه بر کارکرد در شرایط دمایی بالا در سیکل‌های تبریدی در شرایط دمایی پایین هم مانند شیرهای انبساط و اپراتوار نیز عملکرد مناسبی دارند.
- این نوع روغن‌ها دارای میزان غلظت خاصی هستند که در مجرا‌های باریک خطوط سیستم‌های تبریدی می‌توانند حرکت کنند.
علت استفاده از روغن در سیستم سردکننده چیست؟
- روغن‌کاری قسمت‌های متحرک کمپرسور باعث کاهش اصطکاک و جلوگیری از ساییدگی قطعات متحرک کمپرسور می‌شود که این امر باعث افزایش عملکرد کمپرسور می‌شود.
- باعث خنک شدن قسمت‌های مختلف کمپرسور می‌شود.
روغن در سیستم‌های برودتی چگونه عمل می‌کند؟
روغن‌های برودتی عملکرد‌های متفاوتی در یک سیستم تبریدی مخصوصا در کمپرسور دارند. وظیفه اصلی این روغن‌ها روانکاری قطعات است و گاهی نقش درزگیر را هم ایفا می‌کنند، از این روی باید در هنگام خرید این نوع روغن‌ها، به نکاتی که در کاتالوگ دستگاه قید شده توجه کرد و بعد روغن خریداری شود.
در سیستم‌های سیکل تبریدی در زمان گردش گاز مبرد، سیستم به یک کمپرسور برای انجام تهویه مطبوع نیاز دارد که بتواند این گاز را با فشار به قسمت‌های مختلف سیستم پمپاژ کند. کمپرسور با اعمال فشار بر روی گاز علاوه بر فشرده کردن گاز، دمای آن را هم بسیار بالا می‌برد به همین خاطر قطعات موجود در کمپرسور حرارتشان زیاد می‌شود. حرارت بالای قطعات داخل کمپرسور باعث افزایش فشار بخار روغن‌های برودتی درون سیستم می‌شود. اینجاست که بخار روغن باعث خنک شدن و روان کاری قطعات پرحرارت داخل کمپرسور می‌شود. این‌گونه است که روغن‌های برودتی باعث عملکرد بهتر و افزایش طول عمر کمپرسورهای سیستم‌های تهویه مطبوع می‌شوند.
هدف از استفاده یک روغن برودتی، روغن‌کاری کردن کمپرسور و عملکرد بهتر و حل شدن برای ترکیب با مبرد است.
انواع روغن‌کاری کمپرسورهای سیلندر پیستونی
روغن‌های برودتی
پاششی:
در روغن‌کاری پاششی کارتر کمپرسور تا پایین یا وسط یاتاقان اصلی از روغن پر می‌شود وقتی‌که میل‌لنگ می‌چرخد بخش خمیده آن وارد روغن شده و هنگام بالا آمدن روغن را به سطح داخلی سیلندر و پیستون می‌پاشد و وارد منافذ یاتاقان می‌شود.
ـ در کمپرسورهای بسته روغن‌کاری فقط به‌صورت پاششی انجام می‌شود.
فشاری:
سیستم روغن‌کاری فشاری این‌گونه است که یک پمپ کوچک روغن تحت‌فشار دارد که روغن را به یاتاقان‌های ثابت و متحرک منتقل می‌کند. این‌گونه کمپرسور بهتر محافظت می‌شود. پمپ روغن معمولاً با یک طرف میل‌لنگ درگیر می‌شود. در کمپرسورهایی که تحت‌فشار روغن‌کار می‌کنند باید حتماً از کلید کنترل فشار روغن و جداکننده روغن استفاده شود. معمولاً از قدرت ۵ اسب بخار به بالا در کمپرسورهای سیلندر پیستونی نیمه‌بسته و باز استفاده می‌شود.
خصوصیات روغن تبرید
- غلظت یا ویسکوزیته مناسب داشته باشد تا تحت درجه حرارت بالا ترکیب شیمیایی خود را در کمپرسور و در حرارت‌های پایین حالت مایع بودن خود را در اواپراتور حفظ کند.
- روغن‌های تبرید باید عایق الکتریسیته باشند
- نقطه اشتعال آن بالا باشد.
- روغن نباید رطوبت، موم، هیدروکربن و هیچ ناخالصی و ذرات معلقی داشته باشد.
- باید نقطه ریزش خوب داشته باشد یعنی در درجه حرارت‌های کم دچار غلظت نشود.
- با مبرد دستگاه سازگاری داشته باشد و واکنش شیمیایی ایجاد نکند.
- مبرد دستگاه به‌سهولت در آن حل شود ولی با آن ترکیب نشود تا در کار روغن‌کاری مشکل ایجاد نکند.
- کف ایجاد نکند.
چگونه رطوبت این روغن‌ها را آزمایش کنیم؟
روغن دستگاه‌های سردکننده نباید رطوبت داشته باشد. وجود آب در روغن با اندازه‌گیری مقاومت الکتریکی روغن مشخص می‌شود؛ در این آزمایش دو الکترود در روغن قرار داده می‌شود و به اختلاف پتانسیل ۲۵۰۰۰V وصل می‌شود، اگر جریانی ایجاد شود یعنی در روغن آب وجود دارد و نمی‌شود این روغن را در سیستم‌های سردکننده استفاده کرد. مشاوران ما در مجموعه کینی اویل آماده پاسخگویی به هرگونه سئوال شما در زمینه انواع روغن‌ها هستند.
رطوبت در سیستم‌های تبرید
رطوبت در سیستم‌های برودتی باعث بروز مشکلاتی می‌شود:
- یخ‌زدن رطوبت، در لوله موئی یا شیر انبساط باعث گرفتگی آن می‌شود.
- موم و لجن و کف در روغن ایجاد می‌کند.
- باعث ایجاد اسید می‌شود که سیم‌پیچ موتور را از بین می‌برد.
- موجب تجزیه شیمیایی روغن و ماده مبرد و عایق سیم‌پیچ می‌شود.
۸۰درصد عیوب و تعمیرات در اثر وجود رطوبت به وجود می‌آید یا به آن مربوط می‌شود.
چرا روغن کف می‌کند؟
- به دلیل وجود آلودگی و رطوبت موجود در روغن
- اگر مبرد به‌صورت مایع وارد کمپرسور شود باعث تبخیر روغن و کف کردن آن می‌شود. چون با کاهش دما میزان حلالیت روغن افزایش میابد.
در بعضی از سیستم‌ها با نصب یک المنت الکتریکی در محفظه کمپرسور از عمل کف کردن و بالارفتن غلظت روغن جلوگیری می‌کنند.
علائم نشان‌دهنده زمان تعویض روغن
روغن در موقع تخلیه باید زلال و شفاف باشد چون تغییر رنگ به معنی ناخالصی است. مقداری از روغن داخل سیستم را در ظرف شیشه‌ای بی‌رنگ ریخته اگر رنگ روغن روشن متمایل به قهوه‌ای باشد روغن سالم و اگر رنگ آن تیره باشد روغن باید تعویض شود و از دیگر علائم ناخالصی روغن بو گرفتن آن است. در صورت وجود هرکدام از موارد گفته شده باید روغن تعویض شود.
انواع روغن‌های تبرید:
روغن‌های برودتی در انواع مختلفی موجود هستند که در چرخه خنک‌سازی مورداستفاده قرار می‌گیرند. این‌که مبرد مورداستفاده چیست در انتخاب از میان انواع مختلف این روغن مؤثر است.
- روغن معدنی (MO): از نفت خام تهیه می‌شود که نوع ۳GS آن برای مبرد R-12 و نوع ۴GS آن برای مبرد R-22 مناسب است.
- روغن پلی‌استر (POE)و پلی‌اتیلن گلیکو: این روغن مصنوعی است و به شدت جاذب رطوبت. اثر آن نسبت به روغن معدنی طولانی‌تر است و از فرمولاسیون خاصی از مشتقات نفتی تهیه می‌شود و مناسب برای مبرد R-134 .
- آلکیل بنزن (AB): مثل روغن معدنی است و می‌توانند به‌عنوان جایگزین یکدیگر استفاده شوند. در حال حاضر از روغن معدنی به دلیل روغن‌کاری ناکافی و توانایی آن‌ها در مخلوط شدن با گاز مبرد نسبت به روغن مصنوعی کمتر استفاده می‌شود.
در سیستم‌های سردکننده خانگی و تجاری بیشتر روغن معدنی و پلی‌استر مورداستفاده قرار می‌گیرد.
میزان روغن‌های برودتی چه تأثیری در سیستم‌های برودتی دارد؟
روغن کم باعث ایجاد سرعت در فرسودگی یاتاقان‌ها، پیستون‌ها، رینگ‌ها و سوپاپ‌ها می‌شود و همین‌طور باعث خراشیدگی کاسه نمد و ازبین‌رفتن آن می‌شود که در نهایت موجب افزایش سروصدا و گرمای کمپرسور می‌شود.
روغن بیش از اندازه باعث می‌شود کمپرسور روغن زیادی پمپاژ کند که این امر موجب گرفتگی مدار ماده سرمازا می‌شود. در هر دو حالت کاهش یا افزایش روغن، باعث کاهش سرما و عملکرد سیستم می‌شود.
روغن‌های برودتی
انواع روغن‌های برودتی
کاربرد روغن‌های برودتی، سیستم‌های خنک‌کننده برای انجام عملکرد خود از سیستم‌های تبریدی بهره می‌برند. از روغن‌های برودتی در این سیستم‌ها برای روغن‌کاری و کاهش اصطکاک قطعات متحرک بر روی یکدیگر در کمپرسورها یا شیرهای فشارشکن استفاده می‌شود. روغن‌های برودتی با قطعات متحرک در تماس هستند و برای روان کاری نیز با خود مبرد در تماس هستند. روغن‌های برودتی مخصوص سیستم‌های سیکل تبریدی هستند و در عملکرد سیستم، اختلالی ایجاد نمی‌کنند؛ درحالی‌که روغن‌های معمولی برای استفاده در کمپرسورها یا شیرهای فشارشکن در سیستم‌های برودتی سیستم را با آسیب‌های جدی مواجه می‌کنند.
روغن‌های برودتی روغن‌های مادام‌العمر با کارکرد دائم هستند که در طول عمر کمپرسور نیاز به تعویض و نگهداری ندارند و فقط نقش روان‌کننده را در سیستم‌های برودتی دارند.
تفاوت روغن برودتی و روغن معمولی
- یکی از وجه تمایزهای بین روغن‌های برودتی و روغن‌های معمولی این است که روغن‌های برودتی کارکرد دائمی دارند ولی روغن‌های معمولی (روغن‌موتور) باید طی مدت‌زمان مشخصی عوض شوند.
- روغن‌های برودتی با مبرد در سیستم‌های برودتی در تماس هستند و مخلوط می‌شوند.
- این روغن‌ها با الکتروموتور (سیم‌پیچ) سیستم‌های برودتی در تماس هستند.
- روغن‌های برودتی علاوه بر کارکرد در شرایط دمایی بالا در سیکل‌های تبریدی در شرایط دمایی پایین هم مانند شیرهای انبساط و اپراتوار نیز عملکرد مناسبی دارند.
- این نوع روغن‌ها دارای میزان غلظت خاصی هستند که در مجرا‌های باریک خطوط سیستم‌های تبریدی می‌توانند حرکت کنند.
علت استفاده از روغن در سیستم سردکننده چیست؟
- روغن‌کاری قسمت‌های متحرک کمپرسور باعث کاهش اصطکاک و جلوگیری از ساییدگی قطعات متحرک کمپرسور می‌شود که این امر باعث افزایش عملکرد کمپرسور می‌شود.
- باعث خنک شدن قسمت‌های مختلف کمپرسور می‌شود.
روغن در سیستم‌های برودتی چگونه عمل می‌کند؟
روغن‌های برودتی عملکرد‌های متفاوتی در یک سیستم تبریدی مخصوصا در کمپرسور دارند. وظیفه اصلی این روغن‌ها روانکاری قطعات است و گاهی نقش درزگیر را هم ایفا می‌کنند، از این روی باید در هنگام خرید این نوع روغن‌ها، به نکاتی که در کاتالوگ دستگاه قید شده توجه کرد و بعد روغن خریداری شود.
در سیستم‌های سیکل تبریدی در زمان گردش گاز مبرد، سیستم به یک کمپرسور برای انجام تهویه مطبوع نیاز دارد که بتواند این گاز را با فشار به قسمت‌های مختلف سیستم پمپاژ کند. کمپرسور با اعمال فشار بر روی گاز علاوه بر فشرده کردن گاز، دمای آن را هم بسیار بالا می‌برد به همین خاطر قطعات موجود در کمپرسور حرارتشان زیاد می‌شود. حرارت بالای قطعات داخل کمپرسور باعث افزایش فشار بخار روغن‌های برودتی درون سیستم می‌شود. اینجاست که بخار روغن باعث خنک شدن و روان کاری قطعات پرحرارت داخل کمپرسور می‌شود. این‌گونه است که روغن‌های برودتی باعث عملکرد بهتر و افزایش طول عمر کمپرسورهای سیستم‌های تهویه مطبوع می‌شوند.
هدف از استفاده یک روغن برودتی، روغن‌کاری کردن کمپرسور و عملکرد بهتر و حل شدن برای ترکیب با مبرد است.
انواع روغن‌کاری کمپرسورهای سیلندر پیستونی
روغن‌های برودتی
پاششی:
در روغن‌کاری پاششی کارتر کمپرسور تا پایین یا وسط یاتاقان اصلی از روغن پر می‌شود وقتی‌که میل‌لنگ می‌چرخد بخش خمیده آن وارد روغن شده و هنگام بالا آمدن روغن را به سطح داخلی سیلندر و پیستون می‌پاشد و وارد منافذ یاتاقان می‌شود.
ـ در کمپرسورهای بسته روغن‌کاری فقط به‌صورت پاششی انجام می‌شود.
فشاری:
سیستم روغن‌کاری فشاری این‌گونه است که یک پمپ کوچک روغن تحت‌فشار دارد که روغن را به یاتاقان‌های ثابت و متحرک منتقل می‌کند. این‌گونه کمپرسور بهتر محافظت می‌شود. پمپ روغن معمولاً با یک طرف میل‌لنگ درگیر می‌شود. در کمپرسورهایی که تحت‌فشار روغن‌کار می‌کنند باید حتماً از کلید کنترل فشار روغن و جداکننده روغن استفاده شود. معمولاً از قدرت ۵ اسب بخار به بالا در کمپرسورهای سیلندر پیستونی نیمه‌بسته و باز استفاده می‌شود.
خصوصیات روغن تبرید
- غلظت یا ویسکوزیته مناسب داشته باشد تا تحت درجه حرارت بالا ترکیب شیمیایی خود را در کمپرسور و در حرارت‌های پایین حالت مایع بودن خود را در اواپراتور حفظ کند.
- روغن‌های تبرید باید عایق الکتریسیته باشند
- نقطه اشتعال آن بالا باشد.
- روغن نباید رطوبت، موم، هیدروکربن و هیچ ناخالصی و ذرات معلقی داشته باشد.
- باید نقطه ریزش خوب داشته باشد یعنی در درجه حرارت‌های کم دچار غلظت نشود.
- با مبرد دستگاه سازگاری داشته باشد و واکنش شیمیایی ایجاد نکند.
- مبرد دستگاه به‌سهولت در آن حل شود ولی با آن ترکیب نشود تا در کار روغن‌کاری مشکل ایجاد نکند.
- کف ایجاد نکند.
چگونه رطوبت این روغن‌ها را آزمایش کنیم؟
روغن دستگاه‌های سردکننده نباید رطوبت داشته باشد. وجود آب در روغن با اندازه‌گیری مقاومت الکتریکی روغن مشخص می‌شود؛ در این آزمایش دو الکترود در روغن قرار داده می‌شود و به اختلاف پتانسیل ۲۵۰۰۰V وصل می‌شود، اگر جریانی ایجاد شود یعنی در روغن آب وجود دارد و نمی‌شود این روغن را در سیستم‌های سردکننده استفاده کرد. مشاوران ما در مجموعه کینی اویل آماده پاسخگویی به هرگونه سئوال شما در زمینه انواع روغن‌ها هستند.
رطوبت در سیستم‌های تبرید
رطوبت در سیستم‌های برودتی باعث بروز مشکلاتی می‌شود:
- یخ‌زدن رطوبت، در لوله موئی یا شیر انبساط باعث گرفتگی آن می‌شود.
- موم و لجن و کف در روغن ایجاد می‌کند.
- باعث ایجاد اسید می‌شود که سیم‌پیچ موتور را از بین می‌برد.
- موجب تجزیه شیمیایی روغن و ماده مبرد و عایق سیم‌پیچ می‌شود.
۸۰درصد عیوب و تعمیرات در اثر وجود رطوبت به وجود می‌آید یا به آن مربوط می‌شود.
چرا روغن کف می‌کند؟
- به دلیل وجود آلودگی و رطوبت موجود در روغن
- اگر مبرد به‌صورت مایع وارد کمپرسور شود باعث تبخیر روغن و کف کردن آن می‌شود. چون با کاهش دما میزان حلالیت روغن افزایش میابد.
در بعضی از سیستم‌ها با نصب یک المنت الکتریکی در محفظه کمپرسور از عمل کف کردن و بالارفتن غلظت روغن جلوگیری می‌کنند.
علائم نشان‌دهنده زمان تعویض روغن
روغن در موقع تخلیه باید زلال و شفاف باشد چون تغییر رنگ به معنی ناخالصی است. مقداری از روغن داخل سیستم را در ظرف شیشه‌ای بی‌رنگ ریخته اگر رنگ روغن روشن متمایل به قهوه‌ای باشد روغن سالم و اگر رنگ آن تیره باشد روغن باید تعویض شود و از دیگر علائم ناخالصی روغن بو گرفتن آن است. در صورت وجود هرکدام از موارد گفته شده باید روغن تعویض شود.
انواع روغن‌های تبرید:
روغن‌های برودتی در انواع مختلفی موجود هستند که در چرخه خنک‌سازی مورداستفاده قرار می‌گیرند. این‌که مبرد مورداستفاده چیست در انتخاب از میان انواع مختلف این روغن مؤثر است.
- روغن معدنی (MO): از نفت خام تهیه می‌شود که نوع ۳GS آن برای مبرد R-12 و نوع ۴GS آن برای مبرد R-22 مناسب است.
- روغن پلی‌استر (POE)و پلی‌اتیلن گلیکو: این روغن مصنوعی است و به شدت جاذب رطوبت. اثر آن نسبت به روغن معدنی طولانی‌تر است و از فرمولاسیون خاصی از مشتقات نفتی تهیه می‌شود و مناسب برای مبرد R-134 .
- آلکیل بنزن (AB): مثل روغن معدنی است و می‌توانند به‌عنوان جایگزین یکدیگر استفاده شوند. در حال حاضر از روغن معدنی به دلیل روغن‌کاری ناکافی و توانایی آن‌ها در مخلوط شدن با گاز مبرد نسبت به روغن مصنوعی کمتر استفاده می‌شود.
در سیستم‌های سردکننده خانگی و تجاری بیشتر روغن معدنی و پلی‌استر مورداستفاده قرار می‌گیرد.
میزان روغن‌های برودتی چه تأثیری در سیستم‌های برودتی دارد؟
روغن کم باعث ایجاد سرعت در فرسودگی یاتاقان‌ها، پیستون‌ها، رینگ‌ها و سوپاپ‌ها می‌شود و همین‌طور باعث خراشیدگی کاسه نمد و ازبین‌رفتن آن می‌شود که در نهایت موجب افزایش سروصدا و گرمای کمپرسور می‌شود.
روغن بیش از اندازه باعث می‌شود کمپرسور روغن زیادی پمپاژ کند که این امر موجب گرفتگی مدار ماده سرمازا می‌شود. در هر دو حالت کاهش یا افزایش روغن، باعث کاهش سرما و عملکرد سیستم می‌شود.
