روغن هیدرولیک ضد آتش
تعریف روغن هیدرولیک ضد آتش
روغن هیدرولیک ضد آتش یا به زبان ساده‌تر روغن نسوز روغنی است که دارای فرمولاسیون ویژه‌ای می‌باشد. این نوع روغن نسوز و یا ضد آتش دارای نقطه احتراق و نقطه‌جوش بالایی است که سبب می‌شود روغن به‌سختی آتش بگیرد و حتی اگر زمانی در شرایط خاص آتش‌سوزی قرار بگیرد خیلی سریع خاموش می‌گردد البته این گفته به این معنا نمی‌باشد که انواع روغن‌های ضد آتش اگر در نزدیکی و مجاورت شعله و حرارت بسیار بالا باشند آتش نمی‌گیرند. روغن‌های هیدرولیک ضد آتش به دلیل داشتن دمای احتراق و تبخیر بالا در برابر انتشار شعله مقاومت کرده و با قرارگرفتن در مجاورت آتش دیرتر شعله‌ور می‌شوند. روغن‌های هیدرولیک ضد آتش در صنایعی بکار برده می‌شوند که در آن‌ها ریسک انفجار و خطر آتش‌سوزی بالا و زیاد می‌باشد.
از روغن هیدرولیک ضد آتش در چه صنایعی استفاده می‌گردد
از روغن هیدرولیک ضد آتش در بعضی از صنایعی مانند صنعت فولاد، هوانوردی ریخته‌گری ذوب‌آهن معدن‌کاری خودروسازی مورداستفاده قرار می‌گیرد و همچنین استفاده از این نوع روغن در بعضی از فعالیت‌ها مانند معادن زغال‌‌سنگ زیرزمینی، اجباری و ضروری است.
ضرورت و اهمیت روغن هیدرولیک ضد آتش
نشت کردن روغن‌های هیدرولیکی در دمای بسیار بالا علاوه بر افزایش هزینه‌های سیستم می‌تواند بسیار خطرناک هم باشد. در واقع پاشیده شدن قطرات روغن بر روی سطحی داغ به اشتعال روغن منجر شده و امکان دارد آتش‌سوزی بزرگی را ایجاد کند به‌منظور پیشگیری از بروز چنین حوادثی روغن‌های هیدرولیکی ضد آتش تولید شده و به بازار عرضه شدند. روغن‌های هیدرولیکی ضد آتش علاوه برداشتن خاصیت ضد احتراقی و نسوزی دارای مزیت‌های دیگری نیز هستند مانند:
- داشتن قدرت روانکاری بسیار خوب و بالا
- عدم کف‌زدایی و ایجاد لجن
- جلوگیری از اکسیداسیون و زنگ‌زدگی و خوردگی
روغن‌های هیدرولیکی ضد آتش به چهار نوع تقسیم می‌شوند
- روغن هیدرولیکی ضد آتش بر پایه امولسیون آب در روغن
- روغن هیدرولیکی ضد آتش بر پایه امولسیون روغن در آب
- روغن هیدرولیکی ضد آتش بر پایه سنتزی
- روغن هیدرولیکی ضد آتش بر پایه محلول‌های آب – گلایکول
روغن هیدرولیکی ضد آتش بر پایه امولسیون آب در روغن
روغن هیدرولیک ضد آتش
در این نوع امولسیون روغن دارای ۳۵% تا ۴۵% آب است که اگر این مقدار آب از ۳۵% کمتر شود موجب ازبین‌رفتن خاصیت ضد آتش و نسوزی روغن می‌گردد در این امولسیون روغن قطرات ریز آب را در برگرفته است در روغن هیدرولیک ضد آتش دمای عملکرد آن نباید از ۵۰ درجه سانتی‌گراد بیشتر شود زیرا این امر سبب تبخیر آن می‌شود، این نوع روغن دارای ویژگی‌های مانند ضدخوردگی و ضد زنگ‌زدگی و نیز ضد سایش است. می‌توان گفت که بزرگ‌ترین مشکل این روغن کف کردن و وارد شدن هوا به داخل آن است که به‌منظور حفظ ویژگی و خواص اصلی روغن هیدرولیک ضد آتش از ذوب دائم روغن و یا منجمد نمودن آن پیشگیری کرد.
روغن هیدرولیکی ضد آتش بر پایه امولسیون روغن در آب
در این نوع امولسیون روغن به میزان ۹۵% آب ۵% مواد افزودنی و ۵% روغن است. در این نوع روغن به دلیل استفاده کردن از روغن معدنی و افزودنی‌هایی در آب سبب شده که روغن دارای خاصیت روانکاری و نیز ضدخوردگی و زنگ‌زدگی داشته باشد، ولی این نکته را باید بدانید که خاصیت روانکاری این نوع روغن‌ها کم بوده و خوردگی مایعات در آن زیاد است؛ بنابراین این روغن هیدرولیک با این نوع پایه را باید در شرایط کاری تحت‌فشار بارهای کم بکار برد و استفاده از آن در شرایط سخت‌کاری اصلاً توصیه نمی‌گردد. مجموعه کینی اویل متخصص در حوزه روغن های صنعتی و گریس آکاده خدمات دهی به تمام نقاط ایران بدون واسطه و مستقیم می‌باشد.
این نوع روغن هیدرولیک بر این پایه دارای معایب و مزایای است
- معایب (رشد باکتری به‌خاطر وجود آب)
- مزایای (در دسترس بودن، غیرسمی، اقتصادی بودن، پایداری)
روغن‌های هیدرولیک ضد آتش بر پایه سنتزی
در این روغن‌های هیدرولیکی بر پایه سنتزی دارای ماده فرار و یا آب نیستند این روغن بدون هیچ‌گونه تبخیری وظایف خود را در دمای بالا به‌خوبی انجام می‌دهند این روغن‌ها با داشتن شاخص گرانروی پایین در دمای تقریباً ثابتی استفاده می‌شوند. روغن هیدرولیکی ضد آتش بر پایه سنتزی دارای سه نوع مهم می‌باشد که: هیدروکربن‌های که باکلر یا هالوژنه مخلوط شده‌اند، فسفات استرها، پایه مخلوط که شامل هیدروکربن‌های هالوژن دار و ترکیبی از فسفات استرها را شامل می‌شود.
روغن هیدرولیک ضد آتش بر پایه محلول‌های آب – گلایکول
این نوع روغن‌ها داری مواد افزودنی مانند ضد زنگ‌زدگی، ضد سایش و ضدکف هستند و دمای مربوط به عملکرد این روغن باید از ۴۹ درجه سانتی‌گراد کمتر بوده تا مانع از زوال روغن و تبخیر آب آن شود و به‌منظور ازبین‌نرفتن خواص روغن هیدرولیک دمای روغن نباید از صفر درجه کمتر شود PH کنترل گلایکول و میزان سختی آب استفاده شده در پایه (آب – گلایکول) این نوع روغن دارای اهمیت ویژه‌ای است. این روغن دارای یک ماده غلیظ کننده به‌منظور تأمین میزان گرانروی موردنیاز روغن و دارای ۳۵% تا ۵۰% آب برای مقاومت در برابر آتش است.
طبقه‌بندی که به‌وسیله سازمان استاندارد بین‌المللی (ISO) برای روغن‌های هیدرولیک ضد آتش صورت‌گرفته به شرح زیر است.
- روغن HFDU به‌جز روغن‌های فسفاته (پلی آل کالین گلیکون، پلی‌استر) شامل تمام روغن‌های نسوز پایه سنتی یک می‌باشد.
- روغن HFDR شامل تمامی روغن‌های که فقط با استرهای فسفاته ترکیب شده‌اند.
- روغن HFC شامل محلول آبدار با غلیظ کننده گلایکول و پلی آیکالین گلایکول در آب است.
- روغن HFB امولسیون‌های آب و روغن که دارای بیش از ۶۰% روغن‌های حل شونده هستند.
- روغن HFAS نوعی روغن نسوز ضد آتش که مقدار بیش از ۴۰% آن آب است.
- روغن HFAE امولسیون روغن در آب که به مقدار ۸۰% و حتی بیشتر از این اندازه آب در خود دارد.
در زمان بروز آتش‌سوزی وجود سیالات هیدرولیکی می‌تواند به ازبین‌بردن وسیله منجر شود و وجود مایعات هیدرولیکی خود می‌تواند منبع سوخت اضافه برای آتش محسوب شود این روغن‌های نسوز برای مقاومت در برابر آتش ساخته شدند. استفاده از این نوع روغن‌های هیدرولیکی ضد آتش با محدودکردن خرابی سیستم‌های هیدرولیکی میزان آتش‌سوزی و خطرات و خسارت‌های ناشی از آن را بسیار کم و به حداقل رسانده است. نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که ضد آتش بودن روغن‌های هیدرولیکی به معنی اینکه این نوع روغن هرگز دچار آتش‌سوزی نمی‌شوند نیست، بلکه به این معنی است که در صورت شعله‌ور شدن شعله‌های آتش ناشی از روغن و در این شرایط سخت یک وقفه و تأخیر را (برای فرار افرادی که در آن محیط هستند) به وجود می‌آورد که این خود امری مهم و قابل‌توجه است. امروزه با در دسترس بودن مواد اولیه برای تولید روغن هیدرولیک ضد آتش در ایران این محصول با کیفیت‌های خوب و عالی به‌وسیله برندهای مختلفی تولید شده به کشورهای مانند افغانستان و عراق صادر می‌شود.
